12 Adımda Sırbistan’da Araba Satın Almak

Dağın başında, doğru düzgün yolu olmayan, kimsenin yaşamadığı bir yerde ev aldıktan sonra lojistik sorununa çözüm getirmek için araba satın almam şart oldu. Eve malzeme taşımak, acil durumlarda şehre ulaşmak ve hatta bahane ile çevreyi daha rahat gezmek için çevredeki diğer köylülerin yaptığı gibi ben de Lada Niva almaya karar verdim. Niva her türlü hava ve yol şartlarında ilerleyebilen, son derece dayanıklı, güçlü, oldukça ucuz, parçası bol bir 4×4 olduğu için burada çok fazla kullanıcısı var.

Buradaki arkadaşlarımın da yardımıyla bir süre internette gezip satılık arabalara baktık. Ev alırken karşılaştığım sorunların benzerlerini arabalara bakarken de görmek beni pek şaşırtmadı. Kimi arabanın plakası yok, kimisinin araç pulu yok. Kiminin lpg kaydı yapılmamış vs… Uzun lafın kısası bir kaç ay araba baktıktan sonra eli yüzü düzgün, ‘90 model, ruhsat, pul vs… sorunu olmayan ve fiyatı da uygun bir araç bulduk. Merak edenler için aracın fiyatı yaklaşık 1000 euro. Daha ucuza da Nivalar vardı fakat motoru, sağı solu sorunlu olduğu içi akı bokunu kurtarmazdı. 1000 euro verip 2 sene kullandıktan sonra yarı fiyata geri satsam günlük 1 Euro’dan ucuza denk geliyor, hiç de fena değil diye düşündüm.

Sonuç olarak arabanın sahibi ile görüştük, adettendir diyerek biraz da pazarlık yaptık, sözleşmemizi hazırladık ve satış işlemi için bu işlerle ilgilenen acenteye gittik. Daha burada işler ilginçleşmeye başladı.

Türkiye’de araba satın alınca plakası değişmiyor fakat burada plaka ve araç pulu, trafik sigortası ruhsat sahibine ait. Ruhsat sahibi değişince plaka, pul ve sigorta da geçerliliğini yitiriyor. Arabanın 1 yıllık pulu, trafik sigortası vardı. Eğer arabayı alırken satış işlemini yapıp arabayı üstüme almak istersem bu pul ve sigorta geçerliliğini yitiriyor. Hazır  arabanın üstünde 1 yıl geçerli sigorta ve plaka varken ruhsatı üstüme almak yerine vekaletname ile satış işlemini yaptık. Burada, neredeyse herkes, gereksiz masraf olmasın diye aynı şekilde araba işlemlerini yapıyor. Vekaletname ile bir araba almak riskli olsa da ülkede karşılıklı güven ve aradaki tanıdıklar sebebiyle kimse bunu dert etmiyor. Bu yüzden gereksiz masraf yapmamak için vekaletname alarak satış işlemini sonraki seneye bıraktık. O an her şey o kadar kolay görünüyordu ki Sırp arkadaşlarımın uyarılarını çok da ciddiye almadım. Herkes bana bu ülkede bürokrasinin karmakarışık olduğunu, en basit işlemlerin bile zor olduğunu, bir yabancı olarak arabanın plaka ve ruhsat işlemlerinin altından kalkmamın çok zor olacağını tekrar tekrar söylemesine rağmen “memur çocuğuyum, bürokrasinin içinde büyüdüm, evrak işi sonuçta n’olcak canım” diyerek hafif alaycı bir şekilde “yaparım ben” havasına kapıldım. Bekara boşanmak kolaymış derler ya, aynı hesap benim de başıma geldi. Arabanın sigortası bitip ruhsatı üstüme almam gerektiğinde Sırbistan bürokrasisi ile tanışma vaktim de geldi.

Yapmam gereken işler ilk başta oldukça kolay görünüyordu. Bana söylenenler aynen şunlardı: “Eski plaka ve ruhsatı alıp arabanın sahibiyle birlikte notere gideceksin, satış işlemi yapılacak, acente vergileri yatırıp ruhsatı ve plakayı sistemden düşürecek, oradan alacağın belgeyi kayıtlı olduğun şehirdeki acenteye verdin mi gerisini onlar halleder.” Bu kadar kolaysa neden herkes bana “çok zor bu işler, çok zor” diyerek kafamı bulandırdı ki?

Gelin görün ki kazın ayağı hiç de öyle değilmiş. Hele ki bir yabancı olarak bu işlemlerin peşinde koşmaya başlayınca işin gerçek yüzü ile karşılaştım. İki cümle ile özetlenen işlemlerin tamamlanması tam 3 ay sürdü. Bu uzun, zorlu, bürokrasi ve belgelerle dolu sürecin sonunda plakama kavuştum, sigortamı yaptırdım ve vizemi de uzatmış oldum.

12 Adımda Yeni Plaka ve Ruhsat

1. Arabayı ara, bul, sahibiyle görüş. Acentede satış sözleşmesi ve vekaletname al.
2. Yaklaşık 1 sene sonra Kragujevac’a git. Arabanın eski sahibini bul. Araba sahibi ile acenteye git. Satış sözleşmesi yap.
3. Sözleşmeyle birlikte notere git. Noter çalışanı yeminli tercüman şartı koşsun. Başka bir noter bul.
4. Noter harcını bankaya yatır, evrakları teslim al. Eski plaka, ruhsat ve vergi ücretini acenteye teslim et.
5. Belgrad vergi dairesine uğra. Vergi numarası için gerekli evrakları öğren.
6. Tercüme bürosuna git. Avukatın hazırladığı belge, pasaport tercümesi ile birlikte vergi dairesine uğra, vergi numarası al. Vergi numarasını acenteye bildir.
7. Acente vergileri ödeyip eski plakayı ve ruhsatı kayıttan düşsün. 1 hafta sonra evrakları postayla teslim al.
8. Gornji Milanovac’ta acenteye uğra. Evrakları teslim et. Sağa sola telefonlar edilsin. Araç muayene evrağı almak için çekici ile arabayı şehre getir. Muayene yaptır.
9. Trafik şubeye tüm evrakları teslim et. Vizenin bitimine 6 aydan az kaldığı için plaka ve ruhsat alamayacağını öğren.
10. Çaçak’a git. Yabancılar şube ile görüş.
11. Vize uzatmak için gerekli evrakları topla, tekrar Çaçak’a git. Vizeyi 1 sene uzat.
12. Gornji Milanovac’a dön. Tüm evrakları teslim etmek için 2,5 saat sırada bekle. Plaka, araç pulu ve geçici ruhsatı teslim al. 15 gün sonra ruhsat kartını teslim almak için tekrar şehre dön.