Makedonya ile Karadağ‘ın arasında kalan Arnavutluk konumu ile her geçen gün daha fazla turistin ilgisini çekmekte. Arnavutluk’un başkenti Tiran ise turizme yeni yeni alışmaya çalışan, rengarenk evleri, karışık ara sokakları ve ekonomik konaklama, yiyecek seçenekleri ile oldukça dikkat çekici bir şehir. Sırbistan‘dan başlayan yürüyerek seyahatimin üçüncü ayında ulaştığımız Tiran’da hem biraz dinlenmek hem de gönüllü bir projede yer almak için 28 gün konaklama fırsatı elde ettik. Bu süre boyunca Tiran‘ın dört bir köşesini adım adım yürüyerek keşfetme şansını yakaladık.

Tarihte Tiran

307.467 (2003) kişinin yaşadığı şehir uzun yıllar Osmanlı Devleti’nin idaresinde kalan Tiran,  17. yüzyıl başlarında kurulmuş, ülkenin ekonomik, politik merkezi olup birçok üniversiteyede sahiptir. Türk egemenliği sırasında İşkodra vilayetinin Draç Sancağı’nda bir kaza merkezi olan Tiran, XVII. yüzyıla kadar küçük bir köy olarak kaldı. İşkodra Valisi Süleyman Paşa zamanında gelişmeye başladı. Balkan Savaşları sırasında 1912 yılında Osmanlıların elinden çıktı. 1920 yılında ise başkent ünvanını Durres’ten almıştır.
Şehrin adı eski Yunanca’da mutlak güç sahibi yönetici anlamına gelir. Tiran, Dalmaçya Denizi’ne kıyısı olmamasına rağmen, Arnavutluk’un sahil kesimine ulaşmak için en uygun geçiş noktasıdır.

Yeni bir şehir olmasına rağmen Tiran, görülmesi gereken bir çok sayıda kale, heykel ve tarihi yapılara evsahipliği yapmakta.

Adım Adım Tiran Seyahati

Skandebeg (İskender Bey) Meydanı

Şehrin tam kalbindeki bu meydan aynı zamanda Arnavutluk’un halk kahramanı İskender Bey’in heykeline de evsahipliği yapar. Meydan güzel bir park ile düzenlenmiş ve çevresindeki bir çok görülmeye değer yapıya da yürüme mesafesinde yer almaktadır.

– Opera Binası : Çeşitli müzik ve dans etkinliklerine ev sahipliği yapan opera binası Arnavutluk’un da kültürel merkezi sayılmakta.
– Ulusal Müze : Bölgeye ait bir çok tarihi eserin sergilendiği, Arnavutluk’un en büyük ve önemli müzesidir.

– Edhem Bey Camii : Tek kubbeli ve kare planlı caminin giriş kısmında revaklar bulunmaktadır. Caminin ve revakların iç yüzeyi kalem işi nakışlarla süslüdür. Enver Hoca döneminde 1966’da ibadete kapatılarak müze haline getirilen cami 1990’da tekrar ibadete açılmış.
– Saat Kulesi :  1822 yılında Edhem Bey Camii’ni de yaptıran Hacı Ethem Bey tarafından yaptırılmıştır. Saat Kulesi 90 merdiven basamağına ve 35 metre yüksekliği ile şehirdeki en yüksek yapıdır. Edhem Bey Camii’sinin hemen ardında bulunan saat kulesine çıkarak İskender Bey meydanına tepeden bir bakış atabilir ve harika fotoğraflar çekebilirsiniz.

Taiwan

İlginç ismi ve futuristik mimarisi ile dikkat çeken bu beyaz yapı aynı zamanda Tiranlılar arasında son derece popüler bir buluşma mekanıdır. Tam önünde bulunan geniş havuz çevresinde dinlenenlere keyif vermekte. Bünyesinde harika dondurmaları bulunan bir pastane, restoran, club ve hatta bowling salonu bulunduran Taiwan’ın hemen yanında yer alan Rinia Parkı da şehrin göbeğinde sakin vakit geçirmek için harika bir yer.

Rinia Parkı

Şehir merkezindeki İskender Bey meydanından bir kaç dakika yürüme mesafesinde bulunan Rinia Parkı Taiwan’ın da hemen yanıbaşında yer alır. Uzun yıllar bakımsız kalan park 2000 yılında tekrar düzenlenerek oldukça büyük ağaçların, dinlenme alanlarının bulunduğu, çeşitli sularla şehrin merkezinde keyifli vakit geçirmek isteyenlerin uğrak noktası haline gelmiş. 30 hektarlık bir alana kurulu olan park her sene 14 Mart günü Yaz Festivali kapsamında bir çok etkinliğe de ev sahipliği yapar. Kış mevsiminin sonu ve doğanın tazelenmesini konu alan kültür mirası festival süresince akrobatlar başta olmak üzere bir çok farklı eğlencenin tadını çıkarabilirsiniz.

Blok

Tiran’ın en gözde ve popüler mekanı olan Blok Taiwan’ın hemen karşı tarafında bulunmakta. Arnavutluk’un komünist döneminde yönetimdeki partinin yöneticileri ve ailelerinin eğlenceler düzenlediği, 1911’e kadar halka kapalı kalmış şehrin merkezinde oldukça geniş alanı kaplayan bölgedir. Günümüzde şehrin en lüks restoranlarını, en iyi kafelerini ve gözde alışveriş mekanlarını bu bölgede bulmak mümkün. Özellikle sıcak günlerde, haftasonları, Blok, genç, yaşlı bir çok insan tarafından ziyaret edilmekte. Gece hayatını, Arnavutluk mutfağını ve leziz kahveleri keşfetmek isteyenler için Blok şehirdeki ilk adrestir.

Ulusal Şehitler Bulvarı – Deshmoret e Kombit

Önceleri Mussolini Bulvarı olarak bilinen Ulusal Şehitler Bulvarı, İtalyan mimarlar tarafından yapılmış ve Tiran’ın en harika bulvarlarından birisidir. Bir kaç üniversite, yönetim binası ve bankaların da arasında bulunduğu bir çok önemli yapı bu bulvar üzerinde yer almaktadır. Güneyden şehir merkezine uzanan bulvar Rinia Parkı yakınında Bayram Curri Bulvarı ile kesişir. Buradan sonra İskender Bey meydanına bağlanan bulvar şehrin kuzeyinde bulunan Zogu I Bulvarına doğru devam eder. Bulvar üzerinde yürüyüş yaparak ulaşabileceğiniz İtalyan meydanında Rahibe Teresa heykelini ve Sheraton Hoteli’ni de görebilirsiniz.

Piramit

Hemen duyar gibiyim, “Arnavutluk’un başkentinde piramitin ne işi var?”

14 Ekim 1988 yılında açılan Piramit önceleri “Enver Hoca Müzesi” olarak hizmet vermiş. Enver Hoca’nın kızı ve damadı tarafından tasarımı yapılan Piramit 1991 yılında konferans ve sergi salonu olarak tekrar düzenlenmiş. Bazı kaynaklarda “Enver Hoca Anıt Mezarı” olarak nitelendirilse de resmi bir ünvan olarak kullanılmaktan çok uzak.

2001 yılından itibaren Arnavutluk TV kanalı için yayın merkezi olan Piramit aynı zamanda gençlerin kaykayları ile hünerlerini sergilediği, kaçak olarak duvarlarında vakit geçirip graffiti yaptığı ve özellikle yabancılar arasında buluşma yeri olarak kullanılmakta.

Barış Çanı

Piramitin hemen önünde bulunan bu ilginç sanat eseri çan İşkodralı gençler tarafından, 1990’larda yaşanan çatışmalardan arta kalan mermi kovanları kullanılarak yapılmış. Yaşanan kanun dışı zamanları ve savaşın berbat yüzünü farklı bir açıdan gösteren çan, hikayesini öğrendikten sonra önünden her geçtiğimde ilginç duygular yaşamama sebep oldu.

Qemal Stafa – Kemal Stafa Stadyumu

Arnavutlar da biz Türkler gibi futbola bayılırlar. Tiran’da bulunan stadyum adını 2. Dünya Savaşı kahramanı Qemal Stafa’dan almakta. 1939 yılında yapımına başlanan şehrin en büyük stadyumu 1946’da Arnavutluk Milli Takımı’nın kazandığı Balkan Kupası’na ev sahipliği yapmak üzere hizmete açılmış.

Skytower Hoteli

Blok bölgesinde bulunan Skytower Hoteli’nden şehrin harika panoramik görüntüsüne bir bakış atabilirsiniz. Üst katta bulunan ve 360 derece dönebilen kafeteryada bir yandan içeceklerinizi yudumlarken bir yandan da çepeçevre harika manzaranın tadını çıkarmak mümkün.

Şehirden uzaklaşarak çevreyi keşfetmek isteyenler yakınlarda bulunan Petrela Kalesi‘ni veya Dajti Dağı‘nı ziyaret edebilirler.